4.1.2: 1830 - 1910 - Letters (including letter design, typecasting and type foundries)


A remarkably large number of type foundries started up during the initial decades of this period. The most important were: in Amsterdam Elix & Co. (1837) and De Passe & Menne (1841), in Breda Broese & Comp. (1837), in Groningen Oomkens, Van Bakkenes & Damsté (1843) and Onnes, De Boer & Coers (1857), in Rotterdam N. Tetterode (1851) and in Arnhem G.W. van der Wiel (1855?). They all had the firm of Joh. Enschedé & Zonen of Haarlem as a major (domestic) competitor.

The most significant newcomer turned out to be N. Tetterode. This firm had taken over the foundry of Broese & Comp. including its personnel. Broese & Comp., however, continued its other activities and its printing shop. Type founders, moreover, were usually active in different branches of the graphic industry. Thus Enschedé had printed, among other things, Dutch money since 1814 and Tetterode furnished complete printing houses.

In the first half of the nineteenth century, black letter was only used to a limited extent: for bibles, hymnbooks, school books and also popular literature. New types were developed in this period, especially in England, of which the sanserif and the egyptian were to gain a lasting place. Also typical of the nineteenth century were the large, often exuberant, ornamented typefaces for posters which became popular in England in the 1820s. Matrices for new Latin text founts, mostly didones, usually came from abroad. When, in the 1840s, it became possible to copy the types belonging to competitors electrolytically, Dutch foundries shied away from designing and developing their own. These were, after all, not protected by copyright and the competition could, therefore, easily profit from the large investments required for the production of such type. Enschedé and Tetterode did still cut types such as Javanese, Batak and Chinese. The well-known printing firm of E.J. Brill in Leiden specialised in the composition of non-Latin faces.

Machines gradually replaced casting by hand. Enschedé bought the first type-casting machine in 1846 in Germany but it did not meet expectations. A completely different kind of 'casting machine' was, from the 1890s, to become an increasing threat to the foundries: the Linotype (= line of type). This apparatus could cast fixed lines of text and was extremely suitable for composing newspapers, magazines and books. In this way the type foundries' market for body types crumbled away. They were forced to devote themselves to the development of fashionable display types, fleurons and other decorative material.

By around 1900 nearly all Dutch foundries had been bought up by Enschedé or the Lettergieterij 'Amsterdam' voorheen N. Tetterode (LA), as the firm had been called since 1901. The latter was clearly more modern than Enschedé. In 1906, for example, LA released the internationally successful Cheltenham, a text type that had been put on the market in America a few years earlier. The Amsterdam firm made a good move in 1907 by taking on the decorative artist S.H. de Roos as an artistic employee. De Roos, inspired at the beginning of his career by William Morris, was to play a dominant role as typographer, type designer and professional author. His first major type for LA was the 'Nieuw Javaans' (New Javanese) (1909).


author: M. Lommen
 
 


Letters (including letter design, typecasting and type foundries)



Algemeene Nederlandsche Wielrijders Bond - biographical data

Name: Algemeene Nederlandsche Wielrijders Bond
address: Amsterdam
Period: 1898 - 1898
Period: geen


Algemeenen Nederlandschen Wielrijdersbond - biographical data

Name: Algemeenen Nederlandschen Wielrijdersbond
address: Den Haag
Period: 1908 - 1910
Period: geen


Algemene Uitgevers Maatschappij - biographical data

Name: Algemene Uitgevers Maatschappij
Name: Wieling, Carel Johan Herman
address: Amsterdam
Period: 1910-1935


Amstelburcht - biographical data

Name: Amstelburcht
Name: Wieling, Carel Johan Herman
address: Amsterdam
Period: 1935-....?


ANWB - biographical data

Name: ANWB
Name: Algemene Nederlandse Wielrijders Bond
Name: Koninklijke Toeristenbond ANWB
Name: Tirion
address: Den Haag
Period: 1883-....


A.N.W.B. - biographical data

Name: A.N.W.B.
Name: Algemeene Nederlandsche Wielrijdersbond
address: Den Haag
Period: 1883-....


Baarda - biographical data

Name: Baarda
Name: Baarda Boeken
Name: Wielenga, F. W.
Name: Baarda, Wiebe Gerrit
Name: Baarda-Van der Zee, A.
Name: Blom, A.
Name: Velden, F. van der
Name: Velden-de Vries, H. van der
Name: Overneming & Beheer Nederlandse Boekhandels, Stichting
address: Sneek
Period: 1966-....?


Baarda Wiebe Gerrit - biographical data

Name: Baarda, Wiebe Gerrit
Name: Wielenga, F. W.
Name: Baarda
Name: Noorder Boekhuis, Het
Period: 1919-1973


Berends Rochus Everhardus - biographical data

Name: Berends, Rochus Everhardus
Name: Wiel & Co., G. W. van der


Brabantse Wieler Federatie - biographical data

Name: Brabantse Wieler Federatie
address: Oosterhout
Period: 1987 - 1987
Period: geen


Brouwer & Wielsma - biographical data

Name: Brouwer & Wielsma
address: Leeuwarden
Period: 1999 - 1999
Period: geen


'De Wielewaal' - biographical data

Name: 'De Wielewaal'
address: Eersel
Period: 1968 - 1968
Period: geen


De Wielewaal - biographical data

Name: De Wielewaal
address: Dordrecht
Period: 1945 - 1945
Period: geen


De Wieling - biographical data

Name: De Wieling
address: Maurik
Period: 1980 - 1990
Period: geen


Documentatiecentrum voor de wielersport - biographical data

Name: Documentatiecentrum voor de wielersport
address: Rosmalen
Period: 1983 - 1992
Period: 19XX


Drukk. en Uitg. G.W. van der Wiel - biographical data

Name: Drukk. en Uitg. G.W. van der Wiel
address: Arnhem
Period: 1950 - 1950
Period: geen


Drukkerij G.W. van der Wiel & Co - biographical data

Name: Drukkerij G.W. van der Wiel & Co
address: Arnhem
Period: 1956 - 1956
Period: geen


Eerste Enige Echte Nederlandse Wielrijdersbond, E.N.W.B.-afdeling Utrecht - biographical data

Name: Eerste Enige Echte Nederlandse Wielrijdersbond, E.N.W.B.-afdeling Utrecht
address: Utrecht
Period: 1978 - 1978
Period: geen


F.W. Wielenga - biographical data

Name: F.W. Wielenga
address: Sneek
Period: 1894 - 1894
Period: geen


G. van der Wiel & Co. - biographical data

Name: G. van der Wiel & Co.
address: Arnhem
Period: 1900 - 1900
Period: geen


G. W. van der Wiel - biographical data

Name: G. W. van der Wiel
address: Arnhem
Period: 1842 - 1964
Period: geen


G.W. van der Wiel & Co - biographical data

Name: G.W. van der Wiel & Co
address: Arnhem
Period: 1871 - 1952
Period: geen


G.W. van der Wielen - biographical data

Name: G.W. van der Wielen
address: Arnhem
Period: 1873 - 1873
Period: geen


G.W. v.d. Wiel - biographical data

Name: G.W. v.d. Wiel
address: Arnhem
Period: 1853 - 1853
Period: geen


Hansma L. - biographical data

Name: Hansma, L.
Name: Houten, J. O. van
Name: Wielenga, G. R.
Name: Hansma, Leendert
Name: Hansma, M. C. H. A.
Name: Binneweg, W.
Name: Vroom, Arie Dionysius de
Name: Vroom-Hansma, M. C. H. A. de
address: Assen
Period: 1892-1945


Honing J. van der - biographical data

Name: Honing, J. van der
Name: Ozinga, H.
Name: Wielinga, Carel J.
address: Leeuwarden
Period: 1932-1937


Koningsveld S. van - biographical data

Name: Koningsveld, S. van
Name: Wielenga Jzn, J.
address: IJlst
Period: 1912-....?


Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU)) - biographical data

Name: Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU))
address: S.l.
Period: 1977 - 1977
Period: geen


Koninklijke Nederlandse Wielren Unie - biographical data

Name: Koninklijke Nederlandse Wielren Unie
address: Zevenaar
Period: 1983 - 1983
Period: geen


Kuijl Van der - biographical data

Name: Kuijl, Van der
Name: Kuijl, M. A. van der
Name: Wielenga-Van der Kuijl
Name: Kuijl, E. M. van der
address: Assen
Period: 1959-....


Lanting en Wielinga - biographical data

Name: Lanting en Wielinga
address: Amsterdam
Period: 1988 - 1988
Period: geen


Luyben L. - biographical data

Name: Luyben, L.
Name: Wiel-Luyben, Van der
Name: VUGA
address: Den Bosch
Period: 1926-1970


LWP, [Lanting, Wielinga & Partners] - biographical data

Name: LWP, [Lanting, Wielinga & Partners]
address: Amsterdam
Period: 1987 - 1987
Period: geen


Medische Wielerkring Nederland - biographical data

Name: Medische Wielerkring Nederland
address: Veenendaal
Period: 1978 - 1978
Period: geen


Mevlana - biographical data

Name: Mevlana
Name: Beelzebub
Name: Tetteroo, A. A.
Name: Wieland, A. J. M.
address: Groningen
Period: 1983-....?


Mori, Pelikaan & Wielaard - biographical data

Name: Mori, Pelikaan & Wielaard
address: Den Haag
Period: 1986 - 1986
Period: geen


Nederlandsche Wielren Unie - biographical data

Name: Nederlandsche Wielren Unie
address: Amsterdam
Period: 1952 - 1952
Period: geen


Ned. Wieler Bond - biographical data

Name: Ned. Wieler Bond
address: Den Haag
Period: 1928 - 1928
Period: geen


Oude Mol De - biographical data

Name: Oude Mol, De
Name: Roelants
Name: Nieuwstadt, M. J. van
Name: Holterman-Flink, M. J.
Name: Rooij, Willem van
Name: Uitterhoeve, W. J. G.
Name: Flink, J. J. M.
Name: Wiel, J. J. M. van de
address: Nijmegen
Period: 1970-1994


Ple‹ade - biographical data

Name: Ple‹ade
Name: Primavera
Name: Arts-Verhoeven, A. W. M.
Name: Wiel, C. J. A. M. van de
Name: Hal-Mangelmans, I. W. van
address: Tilburg
Period: 1995-....


Priem-Wielaard A. - biographical data

Name: Priem-Wielaard, A.
address: Stavenisse
Period: 1999-....


Readershouse/Wereld op Wielen - biographical data

Name: Readershouse/Wereld op Wielen
address: Amsterdam
Period: 0 - 0
Period: 19XX


Revelation - biographical data

Name: Revelation
Name: Wieland, A. D. F. M.
address: Drachten
Period: 1998-1999


Schoolbiologisch Centrum 'Het Groene Wiel' - biographical data

Name: Schoolbiologisch Centrum 'Het Groene Wiel'
address: Wageningen
Period: 1988 - 1988
Period: geen


Spin & Zn C. A. - biographical data

Name: Spin & Zn, C. A.
Name: Wieling, Carel Johan Herman
Name: Schuijt, J. N.
Name: Asberg, Johannes Hendrikus Evert
Name: Hazel, J. B. van den
Name: Vinkenburg, H. H. J.
address: Amsterdam
Period: 1819-1977


Stichting De Wielewaal - biographical data

Name: Stichting De Wielewaal
address: Ede
Period: 1981 - 1981
Period: geen


Stichting De Wieling - biographical data

Name: Stichting De Wieling
address: Maurik
Period: 1979 - 1995
Period: geen


Stichting Het Wiel - biographical data

Name: Stichting Het Wiel
address: Dordrecht
Period: 1997 - 1997
Period: geen


Stichting Wielercomité Surhuisterveen - biographical data

Name: Stichting Wielercomité Surhuisterveen
address: Surhuisterveen
Period: 1982 - 1982
Period: geen


SUN - biographical data

Name: SUN
Name: Socialistiese Uitgeverij Nijmegen
Name: Wiel, J. J. M. van de
Name: Boom Pers
address: Nijmegen
Period: 1971-....


SVOB Opleidingen & zorgsystemen voor de Banden- en Wielenbranche - biographical data

Name: SVOB Opleidingen & zorgsystemen voor de Banden- en Wielenbranche
address: Noordwijk
Period: 1998 - 1998
Period: geen


SVOB Opleidingen en zorgsystemen voor de banden- en wielenbranche - biographical data

Name: SVOB Opleidingen en zorgsystemen voor de banden- en wielenbranche
address: Leiden
Period: 1998 - 1998
Period: geen


SVOB Opleidingscentrum voor de Banden- en Wielenbranche - biographical data

Name: SVOB Opleidingscentrum voor de Banden- en Wielenbranche
address: Noordwijk
Period: 1995 - 1995
Period: geen


SVOB Opleidingscentrum voor de Banden- en Wielenbranche - biographical data

Name: SVOB Opleidingscentrum voor de Banden- en Wielenbranche
address: Leiden
Period: 1995 - 1998
Period: geen


Twee Wielen Sport - biographical data

Name: Twee Wielen Sport
address: Epe
Period: 1977 - 1980
Period: geen


Van der Wiel - biographical data

Name: Van der Wiel
address: Arnhem
Period: 1840 - 1987
Period: 19XX
Period: 194X


Van der Wiel & Co - biographical data

Name: Van der Wiel & Co
address: Arnhem
Period: 1950 - 1950
Period: geen


Van der Wielen - biographical data

Name: Van der Wielen
address: Amsterdam
Period: 1993 - 1999
Period: geen


Van der Wiel Luyben - biographical data

Name: Van der Wiel Luyben
address: Arnhem
Period: 1971 - 1979
Period: geen


Van Herwerden Wielersport/Triathlon - biographical data

Name: Van Herwerden Wielersport/Triathlon
address: Voorburg
Period: 1988 - 1988
Period: geen


v.d. Wiel - biographical data

Name: v.d. Wiel
address: Schijndel
Period: 1996 - 1996
Period: geen


Vos Azn B. - biographical data

Name: Vos Azn, B.
Name: Wielenga, G. R.
address: Assen
Period: 1924-1945


VUGA - biographical data

Name: VUGA
Name: VUGA-boekerij
Name: Vereniging Uitgeverijen Gemeente-administratie
Name: Jager, Gerlof de
Name: Jonge, G. de
Name: Burger, L. T. van den
Name: Fockema Andreae, A. D. H.
Name: Zet, N. F van 't
Name:
Name: Tijl & Zn, M.
Name: Gorcum & Co., Van
Name: Kamp, B. van der
Name: Wiel & Co., G. W. van der
Name: Luyben, L.
Name: Wolters-Noordhoff
Name: Huisman, A.
Name: Lemma
Name: Delwel, G.
Name: Elsevier Bedrijfsinformatie
address: Zwolle
address: Den Haag
Period: 1919-1965?
Period: 1965-....


Vuga-boekerij / G.W. van der Wiel - biographical data

Name: Vuga-boekerij / G.W. van der Wiel
address: Arnhem
Period: 1960 - 1960
Period: geen


Vuga-Boekerij G.W. van der Wiel & Co - biographical data

Name: Vuga-Boekerij G.W. van der Wiel & Co
address: Arnhem
Period: 1960 - 1960
Period: geen


Vuga-Boekerij/Van der Wiel - biographical data

Name: Vuga-Boekerij/Van der Wiel
address: Arnhem
Period: 1960 - 1960
Period: geen


Wageningse Dansgroep Wieledansers - biographical data

Name: Wageningse Dansgroep Wieledansers
address: Wageningen
Period: 1996 - 1996
Period: geen


Wed. Th. v.d. Wiel - biographical data

Name: Wed. Th. v.d. Wiel
address: Schijndel
Period: 0 - 0
Period: 195X


Wereld op Wielen Productions - biographical data

Name: Wereld op Wielen Productions
address: Den Haag
Period: 1978 - 1994
Period: geen


Werkgroep Wegsleepregeling en Wielklem - biographical data

Name: Werkgroep Wegsleepregeling en Wielklem
address: [S.l.]
Period: 1987 - 1987
Period: geen


Wiel - biographical data

Name: Wiel
address: Arnhem
Period: 1853 - 1953
Period: geen


Wiel & Co. G. W. van der - biographical data

Name: Wiel & Co., G. W. van der
Name: Wiel, G. W. van der
Name: Wiel, Gijsbert Willem van der
Name: Berends, Hendricus Jacobus
Name: Berends, Gerrit
Name: Berends, H. J.
Name: Berends, Rochus Everhardus
Name: VUGA
address: Arnhem
Period: 1869-....


Wiel en Comp., G.W. van der - biographical data

Name: Wiel en Comp., G.W. van der
Name: Wiel, G.W. van der, [1875-1884] en H.J. Berends [1875-1885]
address: Arnhem
Period: 1870-1885


Wielenga - biographical data

Name: Wielenga
address: Sneek
Period: 1911 - 1911
Period: geen


Wielenga - biographical data

Name: Wielenga
address: Doetinchem
Period: 1910 - 1917
Period: 191X


Wielenga - biographical data

Name: Wielenga
Name: Baarda
Name: Wielenga, F. W.
Name: Wielenga, L.
Name: Baarda, Wiebe Gerrit
address: Sneek
Period: 1887-1966


Wielenga C. J. - biographical data

Name: Wielenga, C. J.
Name: Honing, J. van der
address: Leeuwarden
Period: 1937-1970
Period: ....-1956


Wielenga G. R. - biographical data

Name: Wielenga, G. R.
Name: Vos Azn, B.
Name: Hansma, L.
Name: Wielinga-Van der Kuijl
address: Assen
Period: 1937-1955


Wielenga Jzn J. - biographical data

Name: Wielenga Jzn, J.
Name: Koningsveld, S. van
address: IJlst
Period: 1904-1911


Wielenga-Van der Kuijl - biographical data

Name: Wielenga-Van der Kuijl
Name: Wielenga, G. R.
Name: Kuijl, M. A. van der
Name: Wielenga-Hofstra, J.
address: Assen
Period: 1955-1959


Wielenga W. - biographical data

Name: Wielenga, W.
Name: ILA
Name: Petersen, C. G.
address: Harderwijk
Period: 1896-1964


Wielenwerkgroep - biographical data

Name: Wielenwerkgroep
address: Giekerk
Period: 1980 - 1996
Period: geen


Wieler Revue - biographical data

Name: Wieler Revue
address: Raalte
Period: 1987 - 1991
Period: geen


Wielerwereld - biographical data

Name: Wielerwereld
address: Klaaswaal
Period: 1979 - 1979
Period: geen


Wiel, G.W. van der - biographical data

Name: Wiel, G.W. van der
address: Arnhem
Period: 1850-1869


Wiel G. W. van der - biographical data

Name: Wiel, G. W. van der
Name: Wiel & Co., G. W. van der
address: Arnhem
Period: 1842?-1869


Wiel, G.W. v.d. - biographical data

Name: Wiel, G.W. v.d.
address: Arnhem
Period: 1842 - 1851


Wiel & Hooijer, Van der - biographical data

Name: Wiel & Hooijer, Van der
address: Arnhem
Period: 1875-1880


Wielinga - biographical data

Name: Wielinga
address: Doetinchem
Period: 1912 - 1912
Period: geen


Wielinga - biographical data

Name: Wielinga
address: Bedum
Period: 1983 - 1983
Period: geen


Wiel, Jacobus van der - biographical data

Name: Wiel, Jacobus van der
address: Schiedam 1691
address: Dordrecht 1694-1710


Wiel, Laurens van der - biographical data

Name: Wiel, Laurens van der
address: Schiedam 1661-1706


Wiel, Laurens van der - biographical data

Name: Wiel, Laurens van der
Name: Wielius, L.
address: Schiedam 1664-1706


Wiel-Luyben Van der - biographical data

Name: Wiel-Luyben, Van der
Name: Wiel & Co., G. W. van der
Name: Luyben
Name: Wiel, Van der
Name: Berends, Rochus Everhardus
Name: Luyben, K. Th. A.
address: Arnhem
Period: 1970-1985


Wielsma - biographical data

Name: Wielsma
address: Leeuwarden
Period: 1968 - 1996
Period: geen


Wielsma B.V. - biographical data

Name: Wielsma B.V.
address: Leeuwarden
Period: 1980 - 1980
Period: geen


Wielsma, Eyvo Taeckes - biographical data

Name: Wielsma, Eyvo Taeckes
address: Leeuwarden 1664-1694


Wielsma, Eyvo Taeckes - biographical data

Name: Wielsma, Eyvo Taeckes
address: Leeuwarden 1664-1671


Wiel Valkenburg - biographical data

Name: Wiel Valkenburg
address: Venlo
Period: 1988 - 1988
Period: geen


Wiel Van de - biographical data

Name: Wiel, Van de
Name: Wiel, Th. J. van de
Name: Wiel, Johannes M. van de 1936-1941
Name: Wiel-Verhagen, Th. J. van de
Name: Wiel, J. van de
address: Schijndel
Period: 1930-1990


Images about Wiel*


Neo-renaissance ornaments from the type specimen of G.W. van der Wiel, Arnhem, 1861